OGRÓD MIEJSKI

Obok pętli tramwajowej, wiecznego hałasu i sznura samochodów ciągnących do/z Sopotu. Inny świat.

"W sezonie letnim park jest czynny od maja do września od godz. 05.00 do 23.00. Od października do kwietnia od godz. 05.00 do 20.00. Część botaniczna otwarta jest od kwietnia do października od godz. 9.00 do 17.00. Palmiarnia jest czynna od maja do października od godz. 9.00 do 17.00.

Pierwszy park w tym miejscu istniał już w XV w., ale obecny zespół ogrodowo-pałacowy powstał w I połowie XVIII wieku dzięki inicjatywie opata Jacka Rybińskiego. Ukształtowany został na wzorach francuskiej sztuki ogrodowej baroku. Uznaje się, że projekt założenia ogrodowego został wykonany przez ogrodnika Hentschla, a bezpośrednim wykonawcą był Kazimierz Dębiński, który projektował również ogrody u Izabeli Czartoryskiej-Lubomirskiej w Wilanowie. 

Część francuska ogrodu posiada dwie prostopadłe do siebie osie- północ-południe i wschód-zachód.

Na osi północ-południe od strony południowej Pałacu Opatów rozpościera się najpiękniejsza i najbardziej reprezentacyjna część ogrodu- trawiasty dywan ze wzorami z nisko formowanego, ciętego bukszpanu, ozdobiony na narożach stożkami strzyżonych cisów. Od południa zamyka tę część staw wykorzystywany obecnie na hodowlę ryb. 

Na osi wschód- zachód poprowadzono szpaler lipowy tworzący 112-metrową aleję strzyżonych lip wysokości około 15 m, przechodzącą ku wschodowi w dwa szpalery lipowe biegnące z obu stron długiego kanału. Stworzono tu iluzję, że morze odległe o 2 km, zaczyna się tuż za ogrodem. Cysterscy mnisi nazywali tę aleję 'Drogą do wieczności'.

 

Z wielką aleją sąsiaduje urocza sztuczna dolinka, dawny paradyz, czyli raj. Otaczają to zagłębienie magnolie, azalie i rododendrony pięknie kwitnące w porze wiosennej. Od zachodniej strony dolinki ustawiono w 1955 r. popiersie Adama Mickiewicza na stulecie jego zgonu.

Tuż obok dolinki, w zboczach sztucznej wyniosłości terenu zachowały się XVIII-wieczne groty szeptów, czyli ustawione idealnie naprzeciw siebie muszle akustyczne. Cały ich efekt polega na tym, że kiedy dwie osoby staną, każda w innej grocie, tyłem do siebie, to mogą porozumiewać się ze sobą szeptem. Na wschód od paradyzu, tuż za główną drogą parku, wzniesiono w XVIII w. Palmiarnię z egzotycznymi roślinami, którą rozbudowano w latach 50 XX w. Obok palmiarni założono w 1910 r. alpinarium, a dalej rozciąga się Ogród Botaniczny założony w 1956 r.

Niedaleko znajduje się mały pawilonik ogrodowy, zbudowany w 1981 r. na miejscu starszego. W tej części parku widnieją malownicze grupy drzew, a wśród nich kilka olbrzymich okazów buków pospolitych i lip drobnolistnych starszych niż park opata Rybińskiego. Można tam zobaczyć również wiekowy żywotnik olbrzymi, który jest pomnikiem przyrody. 

Wartość parku polega na tym, że spotykamy w nim cenne okazy flory pochodzące niemal ze wszystkich kontynentów. Nazwy drzew pochodzących z różnych obszarów kuli ziemskiej można przeczytać na tabliczkach. Rosną tu m.in. wspaniałe modrzewie europejskie i modrzew japoński, kasztanowce białe i kasztan jadalny, dęby czerwone i dąb szypułkowy, tulipanowce amerykańskie, brzozy brodawkowate, magnolie drzewiaste oraz daglezje zielone i wiele innych egzotycznych drzew.

W 1831 r. król pruski Fryderyk II skonfiskował dobra cystersów na Pomorzu, a park i pałac przeszły na własność rodziny Hohenzollernów, później park stał się parkiem publicznym i od 1860 roku został udostępniony mieszkańcom i do dziś jest ulubionym miejscem Gdańszczan, gdzie mogą odpocząć i pospacerować. Szczególnie park ten lubią odwiedzać dzieci, które karmią kaczki pływające po stawach, dokarmiają ryby, a w lecie skacząc po kamieniach przeprawiają się na drugą stronę Potoku Oliwskiego (bardzo płytkiego w tym miejscu ).

Na północny zachód od części francuskiej parku i pałacu rozprzestrzenia się obszerniejsza część parku powstała w końcu XVIII w. w stylu angielskim przy wykorzystaniu części istniejącego tutaj już dawniej drzewostanu. Założenie to jest dziełem ogrodnika z Berlina, Saltzmanna sprowadzonego przez Karola Hohenzollerna- Hochningena (przedostatniego opata cysterskiego). Saltzmann był synem słynnego nadwornego ogrodnika, który projektował ogrody w Sans Sousi. Z dawnych elementów parkowych tej części zachowały się jedynie dwa zadrzewione pagórki i duży staw w kształcie litery L, przez który przepływa Potok Oliwski. Przy jego wylocie ze stawu urządzono kaskadę spadającą z szumem po głazach. W tym miejscu stał do końca XVI w. jeden z młynów oliwskich produkujący drut. "

Tekst za www.trojmiasto.pl

Kasia